Ιστορία Ε' Δημοτικού
Στα Βυζαντινά Χρόνια
Φέτος το γοητευτικό ταξίδι της ιστορίας συνεχίζεται «στα βυζαντινά χρόνια». Είναι μια μακρόχρονη περίοδος δεκαέξι αιώνων περίπου (146 π.Χ. - 1453 μ.Χ.). Στο χρονικό αυτό διάστημα συνέβησαν πολλά σημαντικά γεγονότα, ευχάριστα και δυσάρεστα. Τα περισσότερα από αυτά όμως έκαναν καλύτερη τη ζωή των ανθρώπων και κάποια από τα θετικά αποτελέσματά τους χαιρόμαστε και εμείς σήμερα. Η ζωή, τα έργα και ο πολιτισμός των ανθρώπων «στα βυζαντινά χρόνια», λοιπόν, θα είναι το θέμα της φετινής σας ιστορίας και του σχολικού σας βιβλίου.
1. Οι Ρωμαίοι κυβερνούν τους Έλληνες
2. Οι Έλληνες «κατακτούν» τους Ρωμαίους με τον πολιτισμό τους
3. Η ρωμαϊκή αυτοκρατορία, μια υπερδύναμη του αρχαίου κόσμου
4. Η καθημερινή ζωή στην αρχαία Ρώμη
5. Μεγάλες αλλαγές στη διοίκηση της αυτοκρατορίας
6. Μια νέα πρωτεύουσα, η Κωνσταντινούπολη
7. Η Κωνσταντινούπολη οχυρώνεται και στολίζεται με έργα τέχνης
8. Ο χριστιανισμός γίνεται επίσημη θρησκεία
9. Η Αυτοκρατορία χωρίζεται σε Ανατολική και Δυτική
10. Το Παλάτι, ο Ιππόδρομος και οι Δήμοι
11. Η καθημερινή ζωή στο Βυζάντιο
12. Η εκπαίδευση στο Βυζάντιο
13. Ο Ιουστινιανός μεταρρυθμίζει τη διοίκηση και τη νομοθεσία
14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη «στάση του νίκα»
15. Η Αγία Σοφία, ένα αριστούργημα της αρχιτεκτονικής
16. Το βυζαντινό κράτος μεγαλώνει και φτάνει στα παλιά σύνορα της αυτοκρατορίας
Δ. ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΓΕΙΤΟΝΙΚΟΙ ΛΑΟΙ
17. Οι γείτονες των Βυζαντινών
18. Πέρσες και Άβαροι συμμαχούν εναντίον του Βυζαντίου
19. Οι Βυζαντινοί και οι Άραβες
20. Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες
21. Το Βυζάντιο εκχριστιανίζει τους Σλάβους
22. Φιλικές σχέσεις και συγκρούσεις με τους Βούλγαρους και τους Ρώσους
Δ. Ανακεφαλαίωση (17-22)
Ε. Η ΜΕΓΑΛΗ ΑΚΜΗ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ
23. Η νομοθεσία και η διοίκηση εκσυγχρονίζονται
24. Η κρίση της εικονομαχίας διχάζει τους Βυζαντινούς
25. Το Βυζάντιο φτάνει στο απόγειο της ακμής του
26. Η ανάπτυξη των γραμμάτων και η μελέτη των αρχαίων Ελλήνων κλασσικών
27. Η καθημερινή ζωή στην ύπαιθρο στα χρόνια των Ισαύρων και των Μακεδόνων
Ε. Ανακεφαλαίωση (23-27)
Πώς εργαζόμαστε με το βιβλίο
Για να γνωρίσετε ευχάριστα τα βυζαντινά χρόνια, πρέπει να συνηθίσετε να εργάζεστε όχι μόνο με τα κείμενα των μαθημάτων, αλλά και με τα κείμενα-πηγές, τις εικόνες, τους ιστορικούς χάρτες και τις ιστορικές γραμμές που υπάρχουν σ’ αυτά.
Τις εικόνες των μαθημάτων ακολουθούν οι υπότιτλοι (λεζάντες), που τις επεξηγούν και σας διευκολύνουν στην παρατήρησή τους. Γι’ αυτό είναι καλό να τις μελετάτε και να τις συσχετίζετε με τις πληροφορίες των κειμένων.
Σε κάθε μάθημα υπάρχουν κάποια κείμενα-πηγές από την εποχή που εξετάζετε, που έχουν το σύμβολο
Προσπαθήστε να τα συσχετίσετε με τα γεγονότα του μαθήματος και να αντλήσετε περισσότερες πληροφορίες από αυτά. Οι εικόνες και οι πηγές είναι η φωνή του παρελθόντος και με λίγη προσοχή θα σας μιλήσει για πολλές γοητευτικές ιστορίες των Βυζαντινών.
Στους ιστορικούς χάρτες του βιβλίου σας σημειώνονται οι τόποι που συνέβησαν τα γεγονότα που εξετάζετε. Γι’ αυτό, όταν το μάθημά σας μιλά γι’ αυτούς, προσπαθήστε να τους εντοπίζετε στο χάρτη του βιβλίου σας ή της τάξης σας.
Η ιστορική γραμμή αντίστοιχα σας διευκολύνει να ορίσετε το χρόνο των γεγονότων. Με αφετηρία το χρόνο γέννησης του Χριστού πρέπει να τα επισημαίνετε στην ιστορική γραμμή του βιβλίου σας. Μια μεγάλη ιστορική γραμμή πρέπει να κατασκευάσετε και στην τάξη σας και να την ενημερώνετε συχνά.
Η έντονη γραφή κάποιων ονομάτων, λέξεων ή φράσεων θα σας βοηθήσει να εντοπίζετε τα σημαντικότερα σημεία του μαθήματος. Οι υποσημειώσεις που υπάρχουν στο κάτω μέρος κάποιων σελίδων του βιβλίου σας θα σας βοηθήσουν να κατανοήσετε καλύτερα κάποια άγνωστα ονόματα, λέξεις ή φράσεις που αναφέρονται στο μάθημά σας.
Εάν εργαστείτε έτσι, θα κατανοήσετε καλύτερα τα γεγονότα και θα αγαπήσετε περισσότερο την ιστορία. Ίσως θελήσετε να μάθετε κι άλλα για όσα σας προκάλεσαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Σημαντική βοήθεια σ’ αυτό θα σας δώσουν τα σχέδια εργασίας, που θα οργανώσετε με το δάσκαλό σας, και η μελέτη άλλων βιβλίων σχετικών με το Βυζάντιο, που μπορείτε να διαβάζετε στη διάρκεια της σχολικής χρονιάς. Κάποια τέτοια βιβλία σας προτείνουμε στη σ. 136. Από αυτά θα μάθετε περισσότερα, θα αποκτήσετε μόνοι σας και ευχάριστα την ιστορική γνώση και, σιγά-σιγά, θα γίνετε μικρο-ερευνητές της ιστορίας.