top of page

Α. ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΟI ΡΩΜΑΙΟΙ

Lucius Mummius Achaicus

Lucius Mummius Achaicus

Ο Λεύκιος Μόμμιος (λατινικά: Lucius Mummius) ήταν Ρωμαίος πολιτικός και στρατιωτικός, που έζησε κατά τον 2ο αιώνα π.Χ. Έλαβε το προσωνύμιο «ο Αχαϊκός», επειδή ήταν εκείνος που προσάρτησε το 146 π.Χ. στη ρωμαϊκή επικράτεια μεγάλο μέρος των ελληνικών εδαφών, σχηματίζοντας έτσι την Επαρχία της Αχαΐας.

Lucius Mummius Achaicus

Lucius Mummius Achaicus

Ύπατος το 146 π.Χ., ο Μόμμιος ανέλαβε την υποχρέωση να αναλάβει την αρχιστρατηγία του πολέμου στην Πελοπόννησο. Έχοντας επιτύχει εύκολη νίκη απέναντι στο Διαίο, στρατηγό της Αχαϊκής Συμπολιτείας, εισήλθε στην Κόρινθο. Όλοι οι άρρενες πολίτες της πόλης θανατώθηκαν, ενώ οι γυναίκες και τα παιδιά οδηγήθηκαν στη σκλαβιά. Όλα τα αγάλματα, έργα τέχνης και ζωγραφικής κατασχέθηκαν και μεταφέρθηκαν στην πόλη της Ρώμης, ενώ η Κόρινθος έγινε στάχτη.

Pantheon_rome

Pantheon_rome

Fontana di Trevi_Ρώμη

Fontana di Trevi_Ρώμη

To άρμα του Ποσειδώνα οδηγείται από τους Τρίτωνες και τα θαλάσσια άλογα

Το Ηρώδειο

Το Ηρώδειο

Το Ωδείο του Ηρώδη του Αττικού

Ρωμαϊκή Αγορά

Ρωμαϊκή Αγορά

Κιονοστοιχία ανατολικής στοάς και ανατολικό πρόπυλο της Αγοράς

Kamares_Chalkis

Kamares_Chalkis

Ρωμαϊκό υδραγωγείο

Ρωμαϊκή οικία Κω

Ρωμαϊκή οικία Κω

Ρωμαϊκή Αγορά στο κέντρο της Αθήνας

Ρωμαϊκή Αγορά στο κέντρο της Αθήνας

Ρωμαϊκή Αγορά – ανατολικό πρόπυλο

Ρωμαϊκή Αγορά – ανατολικό πρόπυλο

1. Οι Ρωμαίοι κυβερνούν τους Έλληνες

  • Η υποδούλωση της Ελλάδας έχει δυσάρεστες συνέπειες για τους Έλληνες.

  • Οι Ρωμαίοι, αρχικά, διοικούν τους κατακτημένους με σκληρό τρόπο. 

  • Κάθε πόλη αντιμετωπίζεται ανάλογα με τη στάση που τήρησε απέναντί τους.

Στην ιστορία της Δ' τάξης μάθαμε ότι το 146 π.Χ. οι Ρωμαίοι κατέκτησαν την Ελλάδα, ύστερα από μακροχρόνιους πολέμους.

Από τα πρώτα χρόνια της κατάκτησής της όμως αντιμετώπισαν πολλές δυσκολίες στη διακυβέρνηση των κατακτημένων πόλεων.

Γι 'αυτό, στο πρώτο διάστημα κατοχής της χώρας, εφάρμοσαν ιδιαίτερα σκληρά μέτρα για τη διοίκησή της.

Πρώτη φροντίδα των Ρωμαίων ήταν να κρατήσουν τους Έλληνες διχασμένους και να τους εμποδίσουν να συνεργαστούν μεταξύ τους. Γι' αυτό, αμέσως μετά την κατάκτηση, κατάργησαν τα δημοκρατικά πολιτεύματα και τις συμμαχίες των ηττημένων πόλεων-κρατών. Εφάρμοσαν δηλαδή για τη διακυβέρνησή τους το «διαίρει και βασίλευε».

Βασικό κριτήριο για το νέο τρόπο διοίκησης κάθε πόλης ήταν η στάση που αυτή είχε τηρήσει στους ελληνορωμαϊκούς πολέμους. Έτσι:

  • Σε όσες συμμάχησαν μαζί τους ή δεν αντιστάθηκαν στις λεγεώνες τούς παραχωρούσαν ανεξαρτησία ή αυτονομία και ανέθεταν τη διοίκησή τους σε φιλορωμαίους Έλληνες.

  • Σε όσες όμως αντιστάθηκαν, φέρθηκαν ανελέητα. Γκρέμισαν τα τείχη τους, άρπαξαν θησαυρούς και έργα τέχνης, επέβαλαν βαρύτατους φόρους, αφόπλισαν και αιχμαλώτισαν τους κατοίκους τους. Στις πόλεις αυτές εγκατέστησαν μόνιμες ρωμαϊκές φρουρές και ανέθεσαν τη διοίκησή τους σε Ρωμαίους αξιωματούχους.

Δυσάρεστες συνέπειες για τους Έλληνες όμως είχε και η διαρκής παρουσία ρωμαϊκού στρατού στον τόπο τους.

Οι λεγεώνες τρέφονταν από τα προϊόντα της υπαίθρου και συχνά στρατολογούσαν τους κατοίκους της.

Οι πληθυσμοί ένιωθαν ανασφαλείς και φοβισμένοι. Πολλοί εγκατέλειπαν τη γη τους και κατέφευγαν στις πόλεις.

Κι εκεί όμως τους περίμεναν η φτώχεια, η διαρκής παρουσία και η απειλή των κατακτητών.

Όλα αυτά δημιούργησαν έντονη δυσαρέσκεια στους Έλληνες, οι οποίοι για πρώτη φορά βρέθηκαν υπόδουλοι σ' έναν ξένο λαό.

Γι' αυτό πολλές φορές ξεσηκώθηκαν κατά των κατακτητών.

Ο ρωμαϊκός στρατός όμως κατέπνιγε αυτές τις εξεγέρσεις και τιμωρούσε σκληρά αυτούς που θεωρούσε πρωταίτιους.

2. Οι Έλληνες «κατακτούν» τους Ρωμαίους με τον πολιτισμό τους

  • Οι Ρωμαίοι γνωρίζουν τον ελληνικό πολιτισμό.

  • Τον θαυμάζουν, τον μιμούνται και τον συνδυάζουν με τα έργα και τις συνήθειες του δικού τους λαού.

  • Έτσι γεννιέται ένας νέος πολιτισμός: ο ελληνορωμαϊκός.

Το λατινικό αλφάβητο βασίζεται στο ελληνικό. Οι Ρωμαίοι το γνώρισαν από τους Έλληνες αποίκους της Κάτω Ιταλίας. 

Οι Ρωμαίοι με την κατάκτηση της Ελλάδας γνώρισαν από κοντά τον πολιτισμό των Ελλήνων. Γοητεύτηκαν από τους ωραίους ναούς, τα αγάλματα των θεών και των ηρώων, τα θέατρα και τα στάδιά τους, τις τοπικές και τις πανελλήνιες γιορτές τους.

Στις ελληνικές πόλεις, ιδιαίτερα στην Αθήνα, γνώρισαν ονομαστούς δασκάλους και δημιουργούς και θαύμασαν την πρόοδό τους στα γράμματα και τις καλές τέχνες.

Ο θαυμασμός αυτός τούς έκανε να αλλάξουν την αρχική σκληρή στάση τους απέναντι στους κατακτημένους Έλληνες και να αξιοποιήσουν τις γνώσεις τους, για να κάνουν παρόμοια έργα στη Ρώμη και σε άλλες περιοχές της αυτοκρατορίας.

Έτσι στα χρόνια που ακολούθησαν:

  • Κτίζουν σπίτια και δημόσια κτίρια με ελληνικά σχέδια και τα στολίζουν με αγάλματα και έργα τέχνης που κάνουν Έλληνες τεχνίτες.

  • Μαθαίνουν την ελληνική γλώσσα , που μιλιέται σ’ όλες τις κατακτημένες χώρες της Ανατολής.

  • Παίρνουν Έλληνες δασκάλους για τα παιδιά τους και συχνά τα στέλνουν στην Ελλάδα να σπουδάσουν.

  • Καλλιεργούν τη δική τους γλώσσα, τη λατινική, και μεταφράζουν σ’ αυτή έργα αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων. Παίζουν ακόμη στα θέατρά τους ελληνικές τραγωδίες και κωμωδίες.

  • Φιλέλληνες Ρωμαίοι αυτοκράτορες και άρχοντες πόλεων δαπανούν πολλά χρήματα και κοσμούν με θαυμαστά έργα την Αθήνα και άλλους ελληνικούς χώρους.

Όλα αυτά έφεραν πιο κοντά τους δύο λαούς και τους βοήθησαν να γνωρίσει καλύτερα ο ένας τον άλλο.

Από τη συνύπαρξη και τη συνεργασία αυτή γεννήθηκε ένας νέος πολιτισμός, ο ελληνορωμαϊκός, που θαυμαστά έργα του υπάρχουν ακόμη γύρω μας και κοντά μας.

3. Η ρωμαϊκή αυτοκρατορία, μια υπερδύναμη του αρχαίου κόσμου

  • Οι Ρωμαίοι συνεχίζουν τις κατακτήσεις τους και γίνονται κοσμοκράτορες.

  • Κυβερνούν τις κατακτημένες χώρες με αυστηρούς νόμους και αντιμετωπίζουν τα προβλήματα οργάνωσης της απέραντης αυτοκρατορίας τους.

Για τρεις αιώνες μετά την υποταγή της Ελλάδας οι Ρωμαίοι συνέχισαν τις κατακτήσεις τους στη Δύση, την Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική. Όλες οι χώρες γύρω από τη Μεσόγειο έγιναν ρωμαϊκές επαρχίες και οι Ρωμαίοι με περηφάνια την ονόμαζαν: « η θάλασσά μας » (mare nostrum).

Έτσι, στις αρχές του 1ου μ.Χ. αιώνα, τα σύνορα της αυτοκρατορίας τους έκλειναν μέσα τους όλο το γνωστό ως τότε κόσμο.

Ο πληθυσμός της ξεπερνούσε τα 50 εκατομμύρια. Οι Ρωμαίοι δηλαδή έγιναν κοσμοκράτορες.

Μέσα στο απέραντο ρωμαϊκό κράτος κατοικούσαν άνθρωποι από πολλές φυλές, με διαφορετικές γλώσσες, θρησκείες και συνήθειες. Ήταν μια πολυπολιτισμική αυτοκρατορία. Κι όλοι αυτοί έπρεπε να κυβερνηθούν από τη Ρώμη!

Οι Ρωμαίοι, για να λύσουν τα προβλήματα διοίκησης που γεννούσε η απέραντη αυτοκρατορία τους:

  • Όρισαν τον αυτοκράτορα «πρώτο πολίτη» της χώρας κι όλοι όφειλαν πίστη και υπακοή σ’ αυτόν.

  • Έδωσαν τον τίτλο του Ρωμαίου πολίτη σε όσους κατακτημένους αποδέχονταν την κυριαρχία της Ρώμης.

  • Διόρισαν ανώτερους Ρωμαίους κυβερνήτες (ανθύπατους), οι οποίοι επέβλεπαν τους τοπικούς άρχοντες και ενημέρωναν τον αυτοκράτορα.

  • Μείωσαν τους φόρους των πολιτών και οργάνωσαν καλύτερα τον τρόπο είσπραξής τους.

  • ψήφισαν δικαιότερους νόμους και φρόντιζαν για την τήρηση και την εφαρμογή τους απ’ όλους.

Όλα αυτά τα μέτρα βοήθησαν να επικρατήσει τάξη, ασφάλεια και δικαιοσύνη στην αυτοκρατορία, για διακόσια περίπου χρόνια.

Στο διάστημα αυτό αναπτύχθηκαν η γεωργία, το εμπόριο, η ναυτιλία και η βιοτεχνία.

Ήταν η περίοδος της «ρωμαϊκής ειρήνης» (pax romana), όπως ονομάστηκε.

4. Η καθημερινή ζωή στην αρχαία Ρώμη

  • Οι Ρωμαίοι ζούσαν σε μικρές και μεγάλες πόλεις καθώς και σε χωριά της υπαίθρου.

  • Η Ρώμη με τα κτίριά της, το λιμάνι της και τα θεάματά της αποτελούσε το κέντρο ζωής του ρωμαϊκού κόσμου.

Η Ρώμη ήταν η έδρα του αυτοκράτορα και η καρδιά του ρωμαϊκού κράτους.

Ήταν χτισμένη πλάι στον Τίβερη ποταμό και στολισμένη με ναούς, ωραία κτίρια και έργα τέχνης.

Στην περίοδο ακμής της αυτοκρατορίας ο πληθυσμός της, μαζί με τους δούλους και τους ξένους, πλησίαζε το ενάμισι εκατομμύριο.

Οι περισσότεροι κάτοικοι διέμεναν σε πολυκατοικίες και οι πιο εύποροι σε μονοκατοικίες.

Στον Παλατίνο λόφο ήταν χτισμένο και το παλάτι των αυτοκρατόρων.

Οι κάτοικοι της ρωμαϊκής υπαίθρου ήταν γεωργοί, βοσκοί, τεχνίτες και μικροέμποροι.

Οι μεγαλοϊδιοκτήτες γεωργοί είχαν μεγάλα και γόνιμα αγροκτήματα.

Σε αυτά ήταν κτισμένα τα σπίτια των ιδιοκτητών και κοντά τους στάβλοι, ορνιθώνες και αποθήκες για τους καρπούς και τις ζωοτροφές. Όλα αυτά τα φρόντιζαν οι δούλοι, που έμεναν μόνιμα εκεί.

Οι μικροϊδιοκτήτες καλλιεργούσαν μόνοι τα κτήματά τους και ζούσαν από τα λιγοστά προϊόντα της παραγωγής τους.

Τα παιδιά τους συνήθως εγκατέλειπαν την ύπαιθρο και αναζητούσαν εργασία και καλύτερη τύχη στο στρατό, στην πόλη, στις τέχνες και στα δημόσια έργα, που γίνονταν σε όλη την αυτοκρατορία.

Όλοι αυτοί, πλούσιοι και φτωχοί, πήγαιναν συχνά στη Ρώμη για να πάρουν μέρος στις μεγάλες γιορτές και στους αγώνες που γίνονταν εκεί.

 

Α. Ανακεφαλαίωση (1-4)

Οι Ρωμαίοι:

  • Κατάκτησαν την Ελλάδα και κράτησαν τους Έλληνες διαιρεμένους.

  • Δημιούργησαν ένα απέραντο κράτος κι έγιναν κοσμοκράτορες.

  • Εφάρμοσαν το «διαίρει και βασίλευε» για τη διακυβέρνηση των κατακτημένων.

  • Επηρεάστηκαν από τον τρόπο ζωής και τον πολιτισμό των Ελλήνων.

Οι Έλληνες:

  • Βρέθηκαν για πρώτη φορά υπόδουλοι σε ξένο κατακτητή.

  • Διατήρησαν τη γλώσσα, τη θρησκεία τους, τα ήθη και τα έθιμά τους,

  • «Κατάκτησαν τους κατακτητές» με τα γράμματα και τις τένχες τους

  • Συνεργάστηκαν και δημιούργησαν τον «ελληνορωμαϊκό πολιτισμό».

Στα χρόνια της «ρωμαϊκής ειρήνης»

  • Προόδευσαν η γεωργία, η βιοτεχνία, η ναυτιλία και το εμπόριο.

  • Περιορίστηκαν οι μεγάλες κοινωνικές διαφορές.

  • Πλούσιοι και φτωχοί μετείχαν στις γιορτές.

  • Facebook Basic Black
  • LinkedIn Basic Black
  • Twitter Basic Black
bottom of page