top of page

Γλώσσα Ε΄ Δημοτικού β΄ τεύχος

Της γλώσσας ρόδι και ροδάνι

Ενότητα 10

Ο ΠΧ (Πι – Χι) είναι ένα μικρό παιδί. Κατοικεί σε ένα μακρινό πλανήτη και του αρέσει να κάνει ταξίδια με τον ιπτάμενο δίσκο τον. Αυτό τον καιρό βρίσκεται στο δικό μας γαλαξία πάνω από τον πλανήτη Γη. Ταξιδεύει αμέριμνος μέχρι τη στιγμή που κάτι παράξενο βλέπει να συμβαίνει κάτω στη Γη. 

Ας το διαβάσουμε για να το πληροφορηθούμε κι εμείς. 

 

Ο Τζίνο μένει με τους γονείς του στους πρόποδες ενός βουνού και κάθε μέρα περνάει μέσα από ένα δάσος με καστανιές για να φτάσει στο σχολείο του. Σήμερα το πρωί είδε από μακριά το θείο του και σκέφτηκε να του κρυφτεί για να του κάνει ένα αστείο.

 

Κατευθύνθηκε προς μια γερασμένη καστανιά που είχε μια καψαλισμένη εσοχή στον κορμό της. Και ξαφνικά γκρεμίστηκε κάτω, σ’ ένα ατέλειωτο τούνελ με πυκνό σκοτάδι, χωρίς να χτυπήσει, χωρίς να παρατηρήσει καμιά ενόχληση στην αναπνοή του. Σταμάτησε και Βρέθηκε να κάθεται σε κάτι μαλακό. Το σκοτάδι γύρω του δεν ήταν πια τόσο πυκνό. Ένα φως άναψε και είδε ένα δωμάτιο γεμάτο με παράξενες μηχανές. Εκεί στεκόταν ένας άντρας με πολύ παράξενη κορμοστασιά, φορούσε μαύρη στολή και γυαλιά με χοντρούς φακούς. Όταν τον πλησίασε, κατάλαβε πως βρισκότανε σε ένα κλουβί μέσα. Ο «μάγος» τού είπε ότι πριν μια στιγμή μπορεί να βρίσκονταν στο 2004, αλλά τώρα βρίσκεται στο 2438. Του εξήγησε ότι έχουν περάσει πεντακόσια χρόνια σχεδόν και η Γη δεν είναι πια όπως την άφησε πριν λίγο. Είναι μια μοναδική τεράστια πόλη που απλώνεται από τη μια θάλασσα ως την άλλη και από τον έναν πόλο στον άλλο. Ακόμα, εδώ σε αυτό τον πλανήτη δεν υπάρχουν πολλά από αυτά που γνώριζε, όπως τα ζώα, που είναι λιγοστά. Επειδή όμως τα αγαπούν, υπάρχουν ακόμα στα πάρκα σε μικρές προστατευμένες ζώνες. Έτσι, κάθε φορά που θέλουν να ανεφοδιαστούν με νέα ζώα, βγαίνουν για κυνήγι στο χρόνο. Έχουν μηχανές κι επιστημονικές γνώσεις που τους επιτρέπουν να ταξιδέψουν στο χρόνο. Βάζουν τις παγίδες τους στα δάση του παρελθόντος και τραβούν τα ζώα που χρειάζονται. Σε μια τέτοια παγίδα έπεσε κι αυτός, αντί για μια αλεπού που περίμεναν...

 

Τζάννι Ροντάρι, Η πίπα της μάγισσας και άλλες φανταστικές ιστορίες, μετάφρ. Λ. Ταχμαζίδου, εκδ. Πατάκη, Αθήνα, 1997

1. Ο ΠΧ έβλεπε από ψηλά όλα αυτά που συνέβησαν μετά στη ζωή του μικρού Τζίνο. Προσπαθήστε να συνεχίσετε την ιστορία, δίνοντας τη δική σας συνέχεια και το τέλος.

.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

 

2. O μικρός εξωγήινος συνέχισε το ταξίδι του. Με αυτά που είχε δει όμως ήταν προβληματισμένος. Έκανε αρκετές σκέψεις αλλά όχι ολοκληρωμένες.

 

Συμπληρώστε:

 

  • Εάν στο δρόμο για το σχολείο του ο Τζίνο δε συναντούσε το θείο του,

δε θα πληροφορούνταν για τη μηχανή του χρόνου.

……………………………………………………………………

 

  • Θα έβλεπε την παγίδα για τις αλεπούδες μέσα στην εσοχή του δέντρου,

αν παρατηρούσε καλύτερα τον χώρο γύρω του.

……………………………………………………………………

 

  • Εάν ο παράξενος άντρας δεν του εξηγούσε τα παράξενα για τον καινούριο πλανήτη, τότε

δε θα αντιλαμβανόταν την πρόοδο που είχε συμβεί.

……………………………………………………………………

 

  • Δε θα υπήρχαν παγίδες του χρόνου στα δάση,

αν τα ζώα δεν ήταν τόσο λίγα.

……………………………………………………………………

3. Ο μικρός εξωγήινος συνέχισε να ταξιδεύει πάνω από τη Γη.

Υπάρχουν πολλές καθημερινές φράσεις που χρησιμοποιούμε με τη λέξη γη.

Στον επόμενο πίνακα υπάρχουν μερικές.

Εξηγήστε τες και γράψτε δίπλα μια δική σας πρόταση με καθε μιά από αυτές:

 

  • Φράση – ερμηνεία  

  • Πρόταση

 

στον ουρανό σε γύρευα και στη γη σε βρήκα

 

  • Για κάτι που έρχεται χωρίς να το περιμένω.

  • Για κάτι δύσκολο να πραγματοποιηθεί, αλλά που συμβαίνει αναπάντεχα.

 

Η Ελένη μ’ έψαχνε στο σχολείο αλλά δεν με βρήκε, όταν με συνάντησε τυχαία στο πάρκο είπε “στον ουρανό σε γύρευα και στη γη σε βρήκα’’.

 

Ο φίλος μου ο Άγγελος, μετά από μία ολόκληρη μέρα που προσπαθούσε μάταια να με βρει σπίτι μου, με συνάντησε τυχαία σε μία εκδήλωση και έτσι αναφώνησε “στον ουρανό σε γύρευα στη γη σε βρήκα!”.

 

κινώ γη και ουρανό

 

  • Χρησιμοποιώ όλα τα μέσα για να πετύχω κάτι.

 

π.χ. Κίνησα γη και ουρανό για να σε βρω!

 

ν’ ανοίξει η γη να με καταπιεί

 

  • Όταν ντρέπομαι να αντικρύσω τους άλλους.

  • Όταν νιώθω αμηχανία.

 

π.χ. Όταν με μαλώνει ο μπαμπάς μου θέλω ν'ανοίξει η γη και να με καταπιεί.

 

άνοιξε η γη και τον κατάπιε

 

  • Για κάποιον που εξαφανίστηκε με μυστηριώδη τρόπο χωρίς ν’ αφήσει ίχνη.

  • Εξαφανίστηκε λες και άνοιξε η γη και τον κατάπιε.

 

π.χ. Είναι άφαντος, χάθηκε λες και άνοιξε η γη και τον κατάπιε.

 

Η φράση αυτή έχει την αρχή της στη Μυθολογία των αρχαίων Ελλήνων. Σύμφωνα με τον μύθο, ο Αμφιάραος κυνηγημένος από τον Περικλύμενο και κινδυνεύοντας, από στιγμή σε στιγμή, να χτυπηθεί από το ακόντιο του διώχτη του, σώθηκε μόνο από τη γρήγορη επέμβαση του Δία. Με ένα του κεραυνό, ο πατέρας των θεών, άνοιξε ρήγμα στη γη, όπου χάθηκαν ο Αμφιάραος, το άρμα του και τα δύο άλογα Θόας, Δίας.

 

χάνομαι από το πρόσωπο της γης

 

  • Εξαφανίζομαι, απουσιάζω για μεγάλο χρονικό διάστημα, κανείς δεν μπορεί να με βρει.

 

π.χ. Έφυγε μετανάστης και χάθηκε από το πρόσωπο της γης.

 

δίνω γη και ύδωρ

 

  • Παραδίνομαι χωρίς όρους, υποτάσσομαι πλήρως.

 

π.χ. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο οι Πέρσες ζητούσαν γῆν καί ὕδωρ απ' τις πόλεις και τους λαούς που τους παραδίδονταν.

 

π.χ. Όταν οι Πέρσες αγγελιαφόροι απαίτησαν από τον Βασιλέα Λεωνίδα στην Σπάρτη γη και ύδωρ, οι Σπαρτιάτες τους πέταξαν σε ένα βαθύ πηγάδι, λέγοντάς τους πως θα τα βρουν εκεί.

 

καμένη γη

 

  • Η πολεμική τακτική με την οποία ο στρατός που υποχωρεί καταστρέφει οτιδήποτε μπορεί να χρησιμεύσει στον εχθρό , π.χ. καλλιέργειες, γέφυρες κ.ά.

  • Ως πολιτική έκφραση δηλώνει την κατεστραμμένη οικονομία μιας χώρας.

 

π.χ. Παραλάβαμε καμένη γη. (δηλ. άδεια ταμεία)

Το ταξίδι πάνω από τη Γη συνεχίζεται. Σταματάει να ξεκουραστεί πάνω από ένα ατέλειωτο μπλε πανί. Θάλασσα το λένε. Ταυτόχρονα τους ακούει να μιλάνε για κάποια παράξενα πλάσματα. Νόμιζε πως λένε γι’ αυτόν, αλλά...

 

Εάν κανείς έλεγε πριν από έναν αιώνα ότι τα ρομπότ στο μέλλον θα κάνουν δουλειές που κάνει μόνο ο άνθρωπος, θα γέλαγαν μαζί του ή, το πολύ πολύ, δε θα έπαιρναν στα σοβαρά τα λεγόμενά του.

Η επιστημονική φαντασία υπήρξε για πολύ καιρό πηγή έμπνευσης για πολλούς επιστήμονες. Από την άλλη, η δημιουργία των πρώτων πειραματικών ρομπότ σε εργαστήρια τροφοδότησε τη βιομηχανία παραγωγής πολλών ταινιών επιστημονικής φαντασίας. Τα ρομπότ παρουσιάζονται συνήθως ως έξυπνες μηχανές που βοηθούν τον άνθρωπο. Το ερώτημα που τίθεται είναι: Εάν τα ρομπότ σταματήσουν να υπακούν στις εντολές των ανθρώπων, τι θα συμβεί;

Στην πραγματικότητα, τα ρομπότ ήδη χρησιμοποιούνται στις βιομηχανίες ως πιο αποτελεσματική εργατική δύναμη από τον άνθρωπο. Εάν όμως η χρήση

των ρομπότ επεκταθεί περισσότερο, ίσως πολλοί άνθρωποι να χάσουν τη

δουλειά τους. Είτε το θέλουμε είτε όχι, τα ρομπότ πλέον είναι μέρος της

πραγματικότητας στην οποία ζούμε.

κείμενο της συγγραφικής ομάδας

4. Αφού διαβάσετε το παραπάνω κείμενο, συμπληρώστε τον πίνακα:

Υπόθεση

 

Εάν κανείς έλεγε πριν από έναν αιώνα ότι τα ρομπότ στο μέλλον θα κάνουν δουλειές που κάνει μόνο ο άνθρωπος,

 

Εάν τα ρομπότ σταματήσουν να υπακούν στις εντολές των ανθρώπων,

 

Εάν όμως η χρήση των ρομπότ επεκταθεί περισσότερο,

 

Απόδοση

 

θα γέλαγαν μαζί του ή, το πολύ πολύ, δε θα έπαιρναν στα σοβαρά τα λεγόμενά του.

 

 

τι θα συμβεί;

 

 

ίσως πολλοί άνθρωποι να χάσουν τη δουλειά τους.

5. Προσπαθήστε να Βάλετε τα ρήματα του πίνακα στους μελλοντικούς χρόνους.

 

Ρήμα                                       Εξακολουθητικός μέλλοντας

έλεγε                                       Θα λέει

υπήρξε                                    Θα υπάρχει

τροφοδότησε                          Θα τροφοδοτεί

παρουσιάζονται                      Θα παρουσιάζονται

βοηθούν                                 Θα βοηθούν

τίθεται                                     Θα τίθεται

χρησιμοποιούνται                   Θα χρησιμοποιούνται

 

Ρήμα                                       Συνοπτικός μέλλοντας

έλεγε                                       Θα πει

υπήρξε                                    Θα υπάρξει

τροφοδότησε                          Θα τροφοδοτήσει

παρουσιάζονται                      Θα παρουσιαστούν

βοηθούν                                  Θα βοηθήσουν

τίθεται                                     Θα τεθεί

χρησιμοποιούνται                   Θα χρησιμοποιηθούν

 

Ρήμα                                       Συντελεσμένος μέλλοντας

έλεγε                                       Θα έχει πει

υπήρξε                                    Θα έχει υπάρξει

τροφοδότησε                          Θα έχει τροφοδοτήσει

παρουσιάζονται                      Θα έχουν παρουσιαστεί

βοηθούν                                 Θα έχουν βοηθήσει

τίθεται                                     Θα έχει τεθεί

χρησιμοποιούνται                   Θα έχουν χρησιμοποιηθεί

 

Ο ΠΧ διαβάζει σε μια εφημερίδα για τους εξωγήινους. Τώρα ξέρει πια ότι οι κάτοικοι αυτού του πλανήτη έχουν κάποιες μαρτυρίες για την ύπαρξή τους.

 

Παράξενα περιστατικά και υποθέσεις περί εμφάνισης εξωγήινων αναφέρονται και στη χώρα μας. Ο τύπος τις καταγράφει σχεδόν όλες, ενώ άφθονες είναι και οι συνεντεύξεις με αυτόπτες μάρτυρες, λιγότερο ή περισσότερο αξιόπιστους. Πολλά από αυτά τα περιστατικά βρίσκουν μια λογική εξήγηση. Ένα ελάχιστο ποσοστό από τις καταγγελίες περί εμφάνισης

ούφο στην Ελλάδα παραμένει επιστημονικά ανεξήγητο - αν βέβαια θεωρηθούν άξιες 

έρευνας όλες οι μαρτυρίες. Η σύγχρονη ιστορία «στενών επαφών» ξεκινά στις 24 Οκτωβρίου του 1954, όταν ο γεωργός Ηλίας Κορομηλάς, 84 χρονών, κατήγγειλε επώνυμα στο αστυνομικό τμήμα της Βαδούσας Αιγίου ότι είδε ένα διαστημόπλοιο στον ουρανό. Μια μακρά σειρά ανάλογων περιστατικών και φαινομένων καταγράφονται στα αρχεία των πανεπιστημίων και του Αστεροσκοπείου Αθηνών. Πόσο εύκολο είναι, στην πραγματικότητα, κάποιοι εξωγήινοι να διασχίζουν το αχανές διάστημα με διαστημόπλοια καταλήγοντας στην αστρική μας γειτονιά;

www.focusmag.gr (διασκευή)

 

6. Εκτός από τη μαρτυρία που διαβάσαμε στο κείμενο, υπάρχουν αμέτρητες. Άλλες βρίσκονται γραμμένες και άλλες μεταδίδονται προφορικά. Προσπαθήστε να βρείτε μια τέτοια μαρτυρία που να έχει συμβεί στη χώρα μας ή αλλού και να την περιγράψετε παρακάτω σε μια παράγραφο:

 

Το 1952 ο αρχηγός του ελληνικού Στράτου, σμηναγός Χρήστος Δεμέστιχας περιέγραφε μυστηριώδη αεροσκάφη που παρέπεμπαν σε ιπτάμενους δίσκους, οι οποίοι εθεάθησαν στη διάρκεια του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου.

 

Στις 18 Ιανουαρίου 1977, στην αεροπορική βάση της Λάρισας, οι εργάτες που εργάζονταν στο αεροδρόμιο είδαν ένα μεταλλικό αντικείμενο να κατεβαίνει μέσα από χαμηλά σύννεφα, να πετά κατά μήκος του διαδρόμου και να αιωρείται πάνω από ένα υπόστεγο επισκευών.

 

Πάνω από το Αιγαίο ανοιχτά του Βόλου, το 1977, ένας υποσμηναγός πετούσε σε ύψος 17.000μ. Βρισκόταν σε πτήση ρουτίνας διακρίνοντας μία κουκίδα που μετετράπη σε δισκοειδή σκάφος. Το UFO ανέπτυξε ιλιγγιώδη ταχύτητα προς το μέρος του αεροπλάνου. Ο τότε υπουργός κ. Αβέρωφ δήλωνε: “κάποτε αμφέβαλα για το αν τα UFO είναι αληθινά, δεν έχω όμως πια αυτή την αμφιβολία”.

………………………………………………………............................……………………………

 

7. Ας υποθέσουμε ότι αυτά που διαβάσατε στο παραπάνω κείμενο είναι γεγονότα που δεν έχουν συμβεί και οι επιστήμονες πιθανολογούν ότι θα συμβούν κάποια στιγμή στο μέλλον. Ξαναγράψτε λοιπόν το μαυρισμένο κομμάτι του κειμένου έτσι που να φαίνεται ότι αυτά που λέει θα γίνουν στο μέλλον. (Θα πρέπει να βάλετε τα ρήματα στο συνοπτικό μέλλοντα.)

 

Παράξενα περιστατικά και υποθέσεις περί εμφάνισης εξωγήινων θα αναφερθούν και στη χώρα μας.

Ο τύπος τις θα τις καταγράψει σχεδόν όλες, ενώ άφθονες θα είναι και οι συνεντεύξεις με αυτόπτες μάρτυρες, λιγότερο ή περισσότερο αξιόπιστους. Πολλά από αυτά τα περιστατικά θα βρουν μια λογική εξήγηση. Ένα ελάχιστο ποσοστό από τις καταγγελίες περί εμφάνισης ούφο στην Ελλάδα θα παραμείνει επιστημονικά ανεξήγητο – αν βέβαια θα θεωρηθούν άξιες έρευνας όλες οι μαρτυρίες. Μια μακρά σειρά ανάλογων περιστατικών και φαινομένων θα καταγραφούν στα αρχεία των πανεπιστημίων και του Αστεροσκοπείου Αθηνών.

 

Κάτι παράξενο συμβαίνει με τη Γη…

 

8. Διαβάστε με προσοχή τον παρακάτω πίνακα και στη συνέχεια προσπαθήστε να συμπληρώσετε τα κενά των λέξεων με το σωστό φωνήεν (ή δίψηφο φωνήεν). Βρείτε τη σημασία των λέξεων στο λεξικό σας:

 

γη–                γεω–                  γαιο–                            –γειο

γήπεδο         γεωργός            γαιοκτήμονας           υπόγειος

 

γ ε ώτρηση, γ η πεδούχος, επίγ ει ος, γ ε ώμηλο,  υδρόγ ει ος,

γ ε ώδης, ισόγ ει ο, γ ε ωλόγος, γ ή ινος, γ ε ωπόνος, γ ε ωγραφία,

γ η γενής, γ αι ότοιχος, γ ε ωμετρία, απόγ ει ος, γ αι άνθρακας

 

9. Στο κείμενο υπάρχουν υπογραμμισμένες λέξεις. Τα αντίθετά τους ανακατεύτηκαν και μπήκαν μέσα στο κρυπτόλεξο. Προσπαθήστε να τα ανακαλύψετε!

 

 

 

Βράδιασε και ο μικρός ΠΧ αποφάσισε να ξεκουραστεί. Προτού κοιμηθεί, έγραψε το ημερολόγιο της ημέρας. Αυτό συνήθιζε να το κάνει καθημερινά.

 

10. Αφού διαβάσετε το παρακάτω κείμενο, χρωματίστε με κόκκινο τις φράσεις που φανερώνουν χρόνο. Μετά, με τις φράσεις αυτές φτιάξτε κι εσείς το ημερολόγιο μιας μέρας σας:

 

Το πρωί ξεκίνησα πριν ο ήλιος δείξει το πρόσωπο του. Η βόλτα μέσα στο σκοτάδι ήταν μαγική. Οι πλανήτες δίπλα φωσφόριζαν, καθώς κινούνταν αργά αργά και συμμετρικά. Την αυγή όλα φωτίστηκαν από το λαμπερό φως. Το ταξίδι κυλούσε ήσυχα, όταν ξαφνικά μπροστά μου αντίκρισα έναν πλανήτη διαφορετικό από τους άλλους. Ήταν γεμάτος φως και χρώματα. Ακινητοποίησα το δίσκο μου και παρατηρούσα κάτω. Η ώρα του μεσημεριού και του φαγητού έφτασε, αλλά εγώ δεν έδωσα σημασία. Ήμουν μαγεμένος από το θέαμα του πλανήτη Γη. Το απόγευμα προβληματίστηκα πολύ από το περιστατικό του μικρού Τζίνο. Ταράχτηκα και φοβήθηκα μήπως παγιδευτώ κι εγώ από τη μηχανή του χρόνου. Έτσι, μόλις έφτασε το βράδυ, κλείστηκα στο μικρό μου δίσκο και ξάπλωσα να ξεκουραστώ. Πριν κοιμηθώ, γράφω σε εσένα, αγαπημένο μου ημερολόγιο, τις περιπέτειες της μέρας μου.

κείμενο της συγγραφικής ομάδας

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  • Facebook Basic Black
  • LinkedIn Basic Black
  • Twitter Basic Black
bottom of page